Inleiding Raam VI: het land wordt beleefd
Met de komst van de bewoners ontstaan er allerlei activiteiten in de polder: werken, leren, ontspannen, kortom: leven. De belangrijkste werkgever in de Noordoostpolder is de landbouw en de daaraan verbonden bedrijvigheid. De polder is primair opgezet als landbouwgebied, en eigenlijk is ze dat nog steeds, al is er in deze sector veel veranderd. Deze verschuivingen zijn niet uniek. Schaalvergroting, mechanisatie en het verdwijnen van gemengde bedrijven (akkerbouw en veehouderij) zien we elders ook. Ontmenging (op een gemengd bedrijf kiezen voor akkerbouw of veehouderij) betekent in de Noordoostpolder meestal dat het bedrijf met akkerbouw is verder gegaan. Het aantal melkveebedrijven is fors verminderd. Een verwerkende industrie is echter niet opgekomen, waardoor de agrarische producten in ruwe vorm de polder verlaten.
De aardappels zijn gepoot in de vruchtbare poldergrond, 2008.
Andere werkgelegenheid
Naast de landbouw is er vanaf het begin ook andere werkgelegenheid geweest. Door het verdwijnen van arbeidsplaatsen in de landbouw is de betekenis van die werkgelegenheid alleen maar toegenomen. Veel van dat werk is niet uniek, maar de aanwezigheid van onderzoeksinstituten in het oosten van de Noordoostpolder is wel bijzonder. Ruimte, water en andere gunstige omstandigheden zorgden daar voor een goede vestigingslocatie. Steeds meer inwoners van de Noordoostpolder vinden hun werk buiten de polder. Door nieuwe en vernieuwde snelwegen en provinciale wegen is de Noordoostpolder beter ontsloten.
Terrein van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium in 1959.
Onderwijs
Voor de jonge polderbevolking moest er natuurlijk ook onderwijs komen. Tegen de wens van de overheid in, die dit onderwijs het liefst zo min mogelijk versplinterd zag, kreeg elke zuil in elk dorp zijn eigen school. De vergrijzing en ontvolking van de dorpen leidden ertoe dat in veel dorpen scholen ook weer zijn gaan samenwerken en fuseren. Het bestuur van het openbaar en katholiek basisonderwijs is inmiddels samengegaan in één stichting. Het voortgezet onderwijs kent in Emmeloord brede scholengemeenschappen op openbaar en protestants-christelijke grondslag, een categoriale mavo op katholieke grondslag en een agrarische school op protestants-christelijke grondslag. Bij de afwezigheid van een katholieke brede scholengemeenschap stuurden katholieke ouders hun kind veelal naar de openbare middelbare school. Inmiddels is de denominatie niet meer het belangrijkste argument in de schoolkeuze.
Gezondheidszorg
Er waren vanaf het begin medische voorzieningen voor de pioniersgezinnen. Maar dat wil niet zeggen dat die altijd gemakkelijk te bereiken waren. Voor medische ingrepen waren de inwoners van de polder eerst aangewezen op de ziekenbarakken in Vollenhove. Ook de arbeiders die vanaf het begin in de polder werkten hadden behoefte aan medische verzorging. De positie van de huisartsen was in de beginperiode verre van makkelijk. Zij deden er allerlei medische klusjes bij om toch een redelijk inkomen te hebben. De latere fase van de gezondheidszorg in de polder leverde veel onrust op met als resultaat 2 poliklinieken aan dezelfde weg: de Urkerweg.
Ontspanning
Na het werk of de school wordt ontspanning gezocht in theater, verenigingen en op feesten. Kunstwerken en monumenten dragen er eveneens aan bij dat de polder meer dan een louter zakelijke omgeving is. De Noordoostpolder kent inmiddels ook een reeks grote en terugkerende evenementen, vooral georganiseerd door StEP. Sommige evenementen trekken een publiek dat deels ook van buiten de Noordoostpolder afkomstig is.
